Właściciele ziemi rolnej często wydzierżawiają grunty rolne. Dzierżawa ziemi rolnej polega na oddaniu innemu rolnikowi lub wzięciu ziemi od innego rolnika w użytkowanie. Ten, który oddaje pole w dzierżawę, czyli wydzierżawiający pozostaje nadal jej właścicielem.
Aby pole nie leżało odłogiem
Czy i kiedy dzierżawa ziemi jest opłacalna? Jest ona atrakcyjna dla rolników nie posiadających własnej ziemi lub posiadających jej mało, bądź takich, którzy dążą do zwiększenia areału gospodarstwa, ale nie chcą lub nie mogą kupić dodatkowych gruntów. Na pewno jest to też dobre wyjście w sytuacji, gdy rolnicy nie są zdecydowani na sprzedaż gruntów rolnych albo przekazanie ich dzieciom. W ten sposób odwlekają w czasie podjęcie ostatecznej decyzji i nie tracą przy okazji świadczeń emerytalno – rentowych z KRUS. Zdarza się również, że właściciel gospodarstwa rolnego pracuje zawodowo poza rolnictwem i nie chce zajmować się sprawami związanymi z uprawą roli. Dla niego dzierżawa gruntu również stanowi idealne rozwiązanie. Ziemia nie leży odłogiem i nie traci na wartości, a ponadto wydzierżawiający ma z niej zysk.
Zgodnie z art. 693 § 1. kodeksu cywilnego przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. Czynsz najczęściej ustalany jest w naturze. Wynosi on na przykład 100 kg pszenicy z 1 ha.
Gdzie zarobią najwięcej a gdzie najmniej?
Za dzierżawę ziemi na rynku prywatnym najdrożej płaci się w woj. kujawsko-pomorskim i wielkopolskim, natomiast najtaniej jest w województwie śląskim oraz podlaskim. Czynsz dzierżawny od nowo zawieranych umów na rynku prywatnym rośnie systematycznie – średnia cena dzierżawy wg danych GUS w 2016 roku to 916 zł za 1 ha.W porównaniu do roku 2015 tendencję wzrostową średnich cen dzierżaw widać w województwach dolnośląskim, kujawsko-pomorskim, łódzkim, mazowieckim, podkarpackim oraz warmińsko-mazurskim. Spadek cen czynszów odnotowano w województwie: zachodniopomorskim. Co wpływa na różnice w cenach czynszu dzierżawnego? Wpływ na to mają gleby, tzn. klasa gleb, ale także uprawy, jakie prowadzi dzierżawca.
Zgodnie z prawem dzierżawcy przysługuje prawo pierwokupu w przypadku sprzedaży nieruchomości rolnej, jeżeli umowa dzierżawy została zawarta w formie pisemnej i ma datę pewną oraz była wykonywana co najmniej przez 3 lata.
Kto zapłaci podatek
Co do zasady to na właścicielu ziemi rolnej spoczywa obowiązek zapłaty podatku rolnego. Są czasem wyjątki. Według ustawy o podatku rolnym na dzierżawcy spoczywa podatek rolny tylko wtedy, gdy umowa dzierżawy została zawarta stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników lub w związku z uzyskaniem renty strukturalnej. Umowę dzierżawy należy zarejestrować w ewidencji gruntów i budynków, którą prowadzą starostwa powiatowe. Nie trzeba o jej istnieniu informować urzędu skarbowego, bo dzierżawa gruntów na cele rolnicze jest zwolniona z opodatkowania.